ADHD, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi objawia się wcześnie – pierwsze symptomy często zauważyć można jeszcze przed 5 rokiem życia. Największe nasilenie zyskuje jednak gdy dziecko zaczyna naukę, między 6 a 9 rokiem życia. To jedna z najczęściej stawianych diagnoz w psychiatrii dziecięcej. Jak objawia się ADHD i jak pracować z dzieckiem dotkniętym tą przypadłością?
Objawy
Symptomy ADHD możemy podzielić na 3 grupy:
- Nadmierna ruchliwość – dziecko jest w ciągłym ruchu, który często bywa bezcelowy. Nie potrafi usiedzieć w miejscu i powstrzymać się od mówienia. Problematyczny jest również cichy odpoczynek i dostosowanie się do sytuacji wymagającej zachowania spokoju.
- Porywczość – dziecko jest niecierpliwe, przeszkadza innym i podejmuje ryzykowne działania. Chce być w centrum uwagi, nie potrafi czekać na swoją kolej i bez zastanowienia wyraża swoje myśli i emocje.
- Zaburzenia uwagi i koncentracji – ciągłe roztargnienie, niemożność skupienia na czymś mało interesującym. Dziecko jest niedbałe, niezorganizowane i wciąż o czymś zapomina. Przez rozkojarzenie popełnia błędy, co jest szczególnie widoczne w szkole. Maluch wydaje się nie słuchać, co się do niego mówi, unika angażujących aktywności, robi wszystko na ostatnią chwilę.
Do postawienia diagnozy konieczna jest konsultacja u specjalistów, takich jak psycholog, psychiatra i pediatra. Wykonują oni specjalistyczne testy, które sprawdzają poziom intelektualny dziecka, jego zdolność do koncentracji, kojarzenia i zapamiętywania.
Leczenie
Terapia ADHD dobierana jest indywidualnie, w zależności od wieku dziecka i rodzaju występujących objawów. Często wykorzystuje się leczenie łączące różne formy wsparcia, na przykład:
- psychoterapię,
- leczenie farmakologiczne,
- terapię rodzinną,
- edukację opiekunów,
- zajęcia terapeutyczne w grupie rówieśników.
Nieleczone ADHD może być przyczyną licznych problemów emocjonalnych i zdrowotnych. Bez wsparcia dziecko bywa odrzucane przez otoczenie, oceniane jako niewychowane, osiąga też słabsze wyniki w szkole. W większości przypadków objawy ADHD utrzymują się w wieku nastoletnim, u części pacjentów również w dorosłości. Nauczenie dziecka radzenia sobie z dysfunkcją jest bardzo ważne i może mieć znaczący wpływ na jego przyszłe życie. Dorośli z nieopanowanym ADHD dużo częściej doświadczają problemów osobistych i zawodowych, wchodzą w konflikty z prawem czy popadają w uzależnienia.